Ẩm thực Nhật Bản được chia ra làm 2 trường phái chính đó là Washoku (kiểu Nhật) và Youshoku(kiểu Tây) . Bài viết này sẽ giới thiệu cho các bạn chi tiết hơn về nền ẩm thực truyền thống Washoku của Nhật.
1,Washoku là gì ?
Washoku theo chữ Hán thì được tạo bởi 2 chữ “和” “食”、mang ý nghĩa đơn giản là món ăn theo phong cách truyền thống Nhật Bản . Nhắc đến Washoku , nhiều người sẽ nghĩ ngay đến Shushi ngay đến Sushi , Miso , Tempura..nhưng thực ra Washoku rộng lớn vô cùng . Bên cạnh những món ăn mang đậm nét truyền thống của Nhật như là cơm trắng , cá nướng , mì Soba, mì Udon,.. còn có nhiều món xuất xứ từ nước ngoài nhưng đã được Nhật hóa như mì Ramen , cà ri …Washoku bao gồm từ những món ăn cao cấp đến những món ăn đơn giản trong gia đình.
Năm 2013 , Washoku đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới, trở thành nét văn hóa ẩm thực lớn thứ 5 trên thế giới bởi sự độc đáo được hình thành do sự đặc trưng phong thổ của Nhật Bản.
2,Những nét đặc trưng của Washoku
Washoku có 4 đặc trưng cơ bản sau đây:
- Thể hiện vẻ đẹp của thiên nhiên và sự luân chuyển 4 mùa
Washoku được chế biến từ 7 nguyên liệu chính là : rau xanh ,trái cây , thực vật hoang dã , thực vật biển , và ngũ cốc (gạo , đậu nành..), thịt , cá , trứng..
Nhật Bản là quốc gia được bao quanh bởi biển và thiên nhiên bốn mùa , với khí hậu ôn hòa , thổ nhưỡng tốt . Đây là điều kiện giúp Nhật Bản có những nguồn nguyên liệu dồi dào và phong phú và theo từng mùa. Nguyên liệu sinh trưởng đúng mùa sẽ tích trữ được hàm lượng dinh dưỡng cao và hương vị thơm ngon.
- Hương vị thuần túy của nguồn nguyên liệu đa dạng và tươi ngon
Nhật Bản có nguồn nguyên liệu thực phẩm đa dạng và tươi ngon được cung cấp tự nhiên. Do được bao quanh bởi biển , nên Nhật có nguồn cá và hải sản và các thực phẩm tươi sống mỗi ngày. Nói đến nền nông nghiệp Nhật thì luôn nổi tiếng về độ sạch an toàn , và tươi ngon , cho nên những loại rau, củ, quả để nấu những món Washoku luôn được đảm bảo về độ ngon
- Sự cân bằng dinh dưỡng , hỗ trợ lối ăn uống lành mạnh
Người Nhật luôn ý thức về sự cân bằng dinh dưỡng trong các bữa ăn . Họ ưu tiên các sản phẩm tươi sống , thực phẩm truyền thống(washoku), hạn chế đồ béo ngọt. Vì vậy ,những món ăn washoku luôn được ưu tiên hàng đầu . Mặc dù chỉ là những món ăn đơn giản như cơm trắng với trứng , cá hồi , súp Miso , nhưng những món ăn Washoku mang lại hiệu quả trong việc duy trì sức khỏe và tuổi thọ của người Nhật.
- Có sự gắn bó mật thiết với những sự kiện trong năm
Cũng như người Việt Nam chúng ta, mỗi khi có những sự kiện quan trọng thì cũng luôn có những món ăn truyền thống đặc biệt đi kèm theo. Nhật Bản cũng vậy, trong năm 12 tháng , cùng các sự kiện quan trọng thì luôn có sự gắn bó mật thiết với các món ăn Washoku như vào dịp Tết dương lịch Tháng 1 là món Osechi,Tháng 2 là món Ehoumaki , Tháng 3 có món Chirashizushi, Botamochi, Tháng 4 là món Hanami bento(dịp ngắm hoa anh đào) , Tháng 5 là món Kashiwamochi, Chimaki, Tháng 6 có món bạch tuộc Minazuki, Tháng 7 có món mì Somen, lươn , Tháng 8 với món ăn chay Shiratama Dango, tháng 9 với món Tsukimi Dango , Tháng 10 có món cơm hạt dẻ, Tháng 11 là xô đậu đỏ- Juroku-Dango, Tháng 12 với món Toshikoshi Soba trong đêm giao thừa.
3,Nguyên liệu tạo nên sự đặc trưng cho Washoku –Umami
Umami trong tiếng Nhật “tinh hoa của vị ngon” chỉ vị ngọt thịt được tạo nên từ 5 vị cơ bản .Đó là vị đắng, chua , mặn , cay được cân bằng và kết hợp hài hòa tạo nên hương vị thơm ngon cho Washoku. Umami được tiến sĩ Kikunae Ikeda (đại học Tokyo) nghiên cứu thành công trong việc chiết xuất thành phần Umami từ tảo bẹ kombu (kombu dashi) vào năm 1908.
Washoku là một nét văn hóa ẩm thực đầy tự hào của người Nhật, nếu có dịp thưởng thức món ăn đến từ đất nước mặt trời mọc , tại sao bạn không thử đến các món ăn mang đậm dấu ấn truyền thống của Nhật Bản, với sự kết hợp hài hòa giữa thiên nhiên bốn mùa và hơn nữa mang lại nhiều lợi ích về sức khỏe .
